یک ازدواج موفق نقش زیادی در سلامت و بهزیستی روان‌شناختی افراد دارد. ازدواج تعهدی است که در قبال آن زن و شوهر ملزم به انجام وظایف زناشویی خود هستند و
اگر به هر دلیلی این تعهد نقض شود یا شکسته شود نه‌تنها به خانواده بلکه به اطرافیان آن‌ها و در مقیاس وسیع‌تر به جامعه بار روان‌شناختی اجتماعی و مالی زیادی تحمیل می‌شود.
سازگاری در روابط زناشویی بر میزان سلامت روان و میزان رضایت از زندگی، موفقیت تحصیلی، رضایت شغلی و چیزهای مختلف تاثیر گذار است. اما متأسفانه آمارها غیر رسمی حاکی از این است که در موارد زیادی ازدواج از مسیر سالم خود خارج‌شده و پیمان زناشویی نقض می‌شود.
این روزها خیانت زناشویی یک تهدید جدی برای نظام خانواده محسوب می‌شود، هرچند که به دلیل نبودن سیستم ارزیابی دقیق، آمار متقنی در دسترس نیست ، اما درمانگران زیادی گزارش می کنند که مشکل تعداد زیادی از مراجعان به این دلیل است.
خیانت دلایل متعددی دارد که در این مبحث به بررسی نقش روابط پیش‌از ازدواج به‌عنوان یک فاکتور تعیین‌کننده در خیانت‌های زناشویی می‌پردازیم.
یکی از مهارت‌های زوجین مهارت اعتمادسازی است تا زوجین به اعتماد متقابل جهت افزایش صمیمیت برسند. یکی از مواردی که این اعتماد متقابل را خدشه‌دار و سوءظن ایجاد می‌کند، آگاهی از روابط پیش‌از ازدواج همسر است.
در پژوهش ها مشاهده شده است، افرادی که قبل‌از ازدواج رابطه‌های عاطفی عمیق توأم با برقراری رابطه جنسی دارند، در زندگی زناشویی نسبت به کسانی که این رابطه را ندارند(البته به انتخاب آگاهانه خود)، موفقیت کمتری در کسب این مهارت دارند و این مساله تاثیر سویی بر زندگی زناشویی آن‌ها در درازمدت داشته‌است.
با وجود این‌که روابط پیش‌از ازدواج با جنس مخالف با ارزش‌های مذهبی و فرهنگی جامعه ایران و حتی در سطوح بالاتر در مطالعات حیطه زوج درمانی علم روان‌شناختی ناهمخوان است، اما براساس برخی پژوهش‌ها و آمارهای غیر رسمی، درصد بالایی از افراد که به کلینیک‌ها برای مشاوره پیش از ازدواج مراجعه می‌کنند، درگیر این‌گونه روابط بوده یا هستند که یا به ازدواج می‌انجامد یا خاتمه می‌یابد.
مطالعات نشان داده‌اند که سابقه روابط پیش‌از ازدواج رابطه معناداری با خیانت عاطفی جسمانی و جنسی دارند در تبیین یافته‌ها می‌توان گفت ازآنجایی‌که رفتار جنسی پیش‌از ازدواج با ارزش‌های جنسی فرد در ارتباط است، رابطه مستقیم و قوی بین رفتار جنسی پیش‌از ازدواج و خیانت زناشویی وجود دارد. درواقع فردی که دارای ارزش‌های جنسی سهل گیرانه تری پیش‌از ازدواج هست پس‌از ازدواج نیز دارای همین ارزش‌ها می‌باشد، همچنین فردی که دارای ارزش‌ها و نگرش‌های جنسی و زناشویی سهل گیرانه است به‌احتمال بیشتری حتی پس‌از ازدواج به رفتار خود ادامه خواهد داد چرا که یافته‌ها نشان می‌دهند که احتمالاً افراد به‌دنبال سازگار کردن نگرش‌ها با رفتارهای خود هستند و یا درپی ابراز رفتارهایی هستند که در راستای نگرش‌های آن‌هاست.
مطالعات در مورد مردان و زنان نشان می‌دهد که سخت‌گیری جنسی و روابط جنسی قبلی به‌طور مثبتی با خیانت زناشویی در ارتباط است، درحالی‌که ازدواج تعهدات زیادی به‌همراه داره اما برخی از همسران تعهدات زناشویی خود را زیر پا می‌گذارند و درگیر خیانت زناشویی می‌شود و این‌موضوع بسیار نگران‌کننده است زیرا خیانت زناشویی اثرات شدیدی همچون اثرات استرس پس‌از سانحه دارد و تا مدت‌ها آثار آن باقی می‌ماند. همان‌طور که قبلاً نیز گفته شد ازآنجایی‌که رفتار جنسی پیش‌از ازدواج با ارزش‌های جنسی فرد در ارتباط است رابطه مستقیمی بین رفتار جنسی پیش‌از ازدواج و خیانت زناشویی وجود دارد درنتیجه می‌توان انتظار داشت مردانی که از روابط جنسی پیش‌از ازدواج بیشتری برخوردارند هم از نگرش سهل‌گیرانه‌تری در این زمینه برخوردارند و همین‌که هنگامی‌که در شرایط مناسب و محرک قرار گیرند به‌احتمال بیشتری مرتکب رفتار خیانت زناشویی خواهند شد.
اگرچه ممکن است برخی از افرادی که در گذشته رابطه جنسی داشته اند، رضایت زناشویی پایینی را گزارش کنند، و یا نگرش مثبتی به خیانت زناشویی نداشته باشند، و پس‌از ازدواج نیز به روابط جنسی فرازناشویی روی نیاورند، اما احتمالاً خانواده کارکرد مؤثر خود را از دست داده و انواع مشکلات جسمی و روانی را برای اعضا ایجاد می‌کند.
بنابراین افراد هر چه در روابط جنسی و اصول اخلاقی پای‌بندی بیشتری داشته باشند رضایت زناشویی آن‌ها بالاتر بوده و تعهد زناشویی شان در آینده نیز تا حد زیادی تضمین خواهد شد، از طرف دیگر اگر رضایت زناشویی افراد تقویت شود حتی با وجود روابط جنسی قبلی می‌توان تا اندازه‌ای نگرش مثبت افراد و خیانت زناشویی را تغییر داده و اجازه نداد تا روابط جنسی قبلی الزاماً به خیانت زناشویی منجر شود بنابراین شناخت عوامل مؤثر بر رضایت زناشویی و تقویت آن‌ها در زندگی مشترک فعلی با هر پیشینه‌ای که اعضای آن دارند ممکن است راهکار مفیدی باشد، البته مفیدتر آنست که برای افراد شرایط و آگاهی پیش از ازدواج فراهم شود تا درگیر روابط جنسی پیش‌از ازدواج نشوند هرچند عده‌ای حتی با داشتن شرایط ازدواج نیز به‌دنبال برقراری چنین روابطی برمی‌آیند.
