به نام خداوند نور و رحمت
سلام به همه شما عزیزان
مطلبی که امروز قصد دارم با شما عزیزان درموردش صحبت کنم سبکهای فرزندپروری است که نه تنها یکی از مهم ترین مباحث حوزه روانشناسی است بلکه با توجه به تاثیر عمیقی که بر شکلگیری رفتار و شخصیت کودک میگذاره می شه گفت از مهم ترین مباحث دوران زندگی افراد هم به حساب میاد.
ولی قبل از اون لازمه به این نکته هم توجه بشه که سبک های فرزندپروری که والدین اعمال می کنند گاه با سبکی که فرزند از برخورد والدین برداشت و درک می کنه یعنی در واقع فرزندپروری ادراک شده، متفاوت هست چرا که فرزندان ما در مرحله رشدی متفاوتی از ما هستند و نمی توانند از آنچه در ذهن ما میگذرد و دلایل رفتارهای ما آگاهی داشته باشند.
فرزندپروری و سبک های اون از جمله موضوعاتیه که هر فرد در طول روز بطور غیرمستقیم و ناخودآگاه با اون درگیر میشه. زمان هایی که در جمع های خانوادگی حضور پیدا می کنید و با فرزندان کوچک خانواده رو. به رو میشید ، در پارک ها وقتی که با جمع کودکان و والدینشون برخورد می کنید درواقع هر کجا که والد و فرزند و تعامل بین اونها رو مشاهده کنید می شه گفت با انواع سبک های فرزندپروری روبه رو شدهاید. سبک های فرزندپروری به چهار دسته اصلی تقسیم می شوند.
سبک فرزندپروری مقتدرانه، مستبدانه، سهل گیرانه و بی اعتنا یا تغافلی
در سبک فرزندپروری مقتدرانه ما با والدینی مواجه هستیم که در کنار قاطعیت ، نظارت و اعمال کنترل بر فرزندانشون، با اون ها صمیمی هستند به فرزندانشون محبت دارند و نسبت به آنها دلسوزند و در کنار این موارد به نیازهای کودک آگاه هستند و به اون نیازها پاسخ می دهند و در نهایت به کودک کمک می کنند تا رشد کنه و بتونه به استقلال دست پیدا کنه. فرزندانی که نتیجه این سبک فرزندپروری هستند: مستقل، خوشبین، خوشخلق و خویشتندار هستند و از عزت نفس بالا و عملکرد تحصیلی مطلوبی برخوردارند. این توانایی رو دارند که هیجاناتشون رو به شیوهای مثبت کنترل کنند و از نظر اجتماعی افراد موفقی باشند.
بطور خلاصه می شه گفت که در این خانواده ها همزمان با پذرش، محبت و حمایت بالایی که از طرف والدین وجود داره فرزند آزاد هست تا در یک چارچوب کنترل شده و تحت نظارت، استقلال خودش رو داشته باشه و به فعالیتهای مورد علاقه خودش بپردازه. این افراد در نهایت تبدیل به افرادی می شوند که نه تنها نوعدوست هستند بلکه پیش از اون یاد گرفته اند که خودشون رو دوست داشته باشند. دیگران رو با تمام کمبودهاشون بپذیرند و سازگاری و استقلال بالایی داشته باشند.
باید گفت که بسیاری از کارشناسان این حوزه سبک فرزندپروری مقتدرانه رو بهترین سبک فرزندپروری می دونند.
سبک فرزندپروری مستبدانه:
در این سبک فرزندپروری رفتاری که بیشتر از همه به چشم میاد قدرت و کنترلگری افراطی والدینه. در مقابل صمیمیت، محبت، همدلی و پذیرش کمتر از همه به چشم میاد. این والدین رفتاری سرد با فرزند خودشون دارند و قوانین زیاد و رفتار سختگیرانهای در برابر کودک دارند. کنترل زیادی روی فعالیت و عملکرد فرزند دارند و در صورت تخطی فرزند از قوانین سختگیرانهشون، برای کودک مجازات در نظر میگیرند و گاهی حتی او رو طرد میکنند. فرزندانی که با این سبک فرزندپروری رشد میکنند اغلب مضطرب، ناخشنود، ترسو، پرخاشگر و بیاعتماد هستند و چون همیشه والدین برای آنها تصمیم گرفتهاند و فرد تحت نظارت و دخالت مستقیم آنها بوده و حق هیچگونه اظهار نظر و دخل و تصرفی به آنها داده نشده در بزرگسالی به افرادی تبدیل میشوند که نه تنها عزت نفس پایینی دارند بلکه در مدیریت هیجانات خود نیز ناکام اند و فاقد مهارت کافی برای تصمیمگیری صحیح و حل تعارضات هستند. گاه وقتی با ناکامی مواجه میشوند به فرار از موقعیت فکر میکنند و در برخی موارد تبدیل به شخصیتی ضداجتماعی میشوند که در صورت تکرار ناکامیها با تصمیمات ناگهانی خود حتی اقدام به خودآزاری یا گرفتن جانشان نیز میکنند. البته گاهی هم بالعکس، فرزندان شیوه والدین خود را در پیش می گیرند و رفتارهای مستبدانه یا سلطه جویانه از خود نشان می دهند که گاه منجر به بروز رفتارهای بزهکارانه میشود اما نکته اساسی در هر دو رفتار، نبود همدلی با دیگران در این فرزندان است.